Recensie concert 5 oktober 2012

Zachtmoedige Hohe Messe door EVE

Eindhoven lijkt een speciale band te hebben met de 'Hohe Messe' van Bach. Vroeger was dat de mis van het Eindhovens Kamerkoor, de laatste jaren heeft het Eindhovens Vocaal Ensemble (EVE) zich erover ontfermd. In de ogen van velen is dit Bachs meest volledige werk. Bach-kenner Kees van Houten drukt het mooi uit: '...deze mis opent de poort naar een ultieme beleving van de alles omvattende geestelijke eenheid achter alle stoffelijke verschijnselen'.
Dezelfde Kees van Houten ontdekte overigens dat het 'Osanna in excelcis' al in 1724 als neventhema in een groots opgezet zesstemmig 'Sanctus' voorkwam en in 1732 als wereldlijke hymne ter gelegenheid van de naamdag van de keurvorst van Dresden klonk. Daarmee haalde hij een aantal misverstanden over het ontstaan van de mis, die Bach in zijn laatste levensjaren voltooide, onderuit.

Het EVE pakte deze prachtige mis zeer mild aan. De koorklank was licht en transparant, de coloraturen uiterst lichtvoetig, de stemmen homogeen en zuiver. Op enkele wat feller gezongen gedeelten na, zoals 'Cum sancto spiritu' uit het Gloria en 'Et resurrexit' uit het Credo, ademde de uitvoering vooral een liefdevolle, kamermuziekachtige intimiteit. Diezelfde opvatting was terug te horen in het spel van het Brabantsch Muzyk Collegie. Mooi waren de traverso's, knap het spel van de koperblazers, waaronder de kwetsbare hoornpartij in 'Quoniam tu solus Sanctus', aan de iele en soms wat saaie kant de strijkers. Het blijkt moeilijk te zijn barokke strijkinstrumenten karakter te geven en echt helemaal zuiver en gelijk te spelen.

Ook de solisten konden zich vinden in de zachtmoedige opvatting van het EVE, lees dirigent Ruud Huijbregts. De drie dames, sopraan Francine van der Heijden, mezzosopraan Lisinka de Vries en alt Martine Straesser, lieten duidelijk en goed articulerend van zich horen. De twee mannen, tenor Jan van Elsacker en bas Ronald Aijtink stelden zich iets te bescheiden op; hun stem zal het niet tot achter in de kerk gehaald hebben. De 'Hohe Messe' werd voorafgegaan door drie werken van Bach in bewerking voor beiaard, waarmee beiaardier Arie Abbenes twintig minuten lang zijn best deed de winkelende mensenmassa kennis te laten maken met een ander geluid dan het niet altijd even hoogstaande binnenstadlawaai.