Wereldpremière "Es lebe der König"

Helemaal aan het eind van zijn leven bewerkte Johann Sebastian Bach (1685-1750) zijn beste stukken tot de "Hohe Messe". Het Osanna daarvan - dat, zoals bekend, altijd tweemaal wordt uitgevoerd, voor en na het Benedictus - heeft daarin een opmerkelijk karakter omdat het, als enig deel, geschreven is voor twee vierstemmige koren, met de instrumenten mee een twintigstemmig stuk. Bach baseerde dit Osanna op een huldigingsmuziek “Es lebe der König, der Vater im Lande” (BWV Anh I/11) die hij op 3 augustus 1732 met zijn studentenensemble Collegium Musicum uitvoerde ter gelegenheid van de verjaardag van August II, de zoon en (in 1734) opvolger van de Saksische keurvorst en Poolse koning August der Starke. Van dit stuk is de muziek verloren gegaan.

In 2002 bleek het voor EVE-dirigent Ruud Huijbregts en musicoloog Kees van Houten niet moeilijk “Es lebe der König” te reconstrueren met behulp van de door Bachs librettist Picander gepubliceerde tekst; het resultaat “bekt” zelfs beter dan de osanna-parodie !

Huldigingsmuziek 1732 Osanna, Hohe Messe 1748/1749
Es lebe der König, der Vater im Lande, Osanna, osanna, osanna in excelsis,
der weise, der milde, der tapfer August. Osanna, osanna, osanna in excelsis.

Het stuk werd door het EVE uitgevoerd in de Stadskerk St Cathrien op 5 oktober 2002 tijdens de presentatie van het boek van Kees van Houten over de Hohe Messe. Een wereldpremière derhalve, afgezien van de uitvoering in 1732. Van het stuk zijn geen andere opnamen bekend dan deze.


Met dank aan Eduard van Hengel
Schets van Bach