"Planctus Cygni" van Gerard Beljon
Wereldpremière door het CVE
Het CVE brengt op 9 juni in de Grote Kerk in Den Bosch onder andere de wereldpremière van het stuk "Planctus Cygni"van Gerard Beljon. Dit is een nieuwe compositie voor koor, sopraan en duduk.
De latijnse tekst en de melodie ‘Planctus Cygni’ stammen uit circa 800 na Christus
en bezingen de lotgevallen van een zwaan die de weg kwijtraakt, op zee terechtkomt,
bijna verdrinkt maar op het laatste moment het licht van de dageraad ziet en terug
aan land kan komen. Deze tekst sprak Beljon aan omdat hij hierin een parallel ziet
met de actuele vluchtelingencrises.
Veel melodielijnen uit het stuk zijn afkomstig uit het oorspronkelijke gezang,
daarnaast heeft Beljon elementen gebruikt uit de psalm "Sion klagt mit Angst und Schmerzen"
om de ellende van de zwaan én van de vluchtelingen te symboliseren.
In het gedicht Planctus Cygni is het eind goed al goed,
iets wat we zouden wensen met het huidige vluchtelingenprobleem...
Zelf schrijft Gerard er de volgende toelichting over:
"Veel melodie-lijnen komen uit het oorspronkelijke Planctus Cygni.
Ik heb op 2/3 van het stuk ook de klanken van een zin uit de psalm
'Sion klagt mit Angst und Schmerzen' (uit 1600) gebruikt om de ellende van de
vluchtelingen (= de ellende van de zwaan in het gedicht) te symboliseren.
Voor mij gaat de muziek die ik heb gemaakt daar over. Want wat je er ook over
vindt dat vluchtelingen proberen Europa te bereiken, het beeld van mensen die
in doodsangst op kleine volgepakte rubberbootjes in hoge koude golven dreigen
te verdrinken is verschrikkelijk, dat wens je niemand toe.
In het gedicht Planctus Cygni is het echter eind goed al goed. Dat zie
ik nog niet zo 1-2-3 gebeuren met het vluchtelingenprobleem dat wij in
Europa op dit moment hebben. Ik heb daarom de klanken van die sombere
psalmzin in de muziek verweven op een plek in het gedicht, waar in feite alles
juist goed lijkt te gaan komen. Weliswaar heb ik daar de tekst gebruikt die een
positieve omslag aan het gedicht geeft, maar het einde van mijn muziek is niet
een juichend 'regi magno sit gloria', het moet melancholiek en ingetogen worden
gezongen in combinatie met Sion klagt..
Dat was mijn manier om door middel van de muziek een dubbele bodem aan te
brengen in het karikaturale 'everybody happy' einde van het gedicht".
